واریس (Varicose Veins) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عروقی در انسان است و به عنوان یک “بیماری جوامع” شناخته می‌شود. معمولاً این بیماری به صورت رگ های پیچ‌خورده، متورم و برجسته در پاها ظاهر می‌شود که نه‌تنها از لحاظ ظاهری آزاردهنده است؛ بلکه دردهای جسمانی و عوارضی را نیز به همراه دارد.
طبق مطالعه بازل، ۵۶٪ از افراد مورد بررسی علائم را نشان دادند که ۱۲٪ از این موارد به نوع نیازمند به درمان مبتلا هستند. اگر به دنبال اطلاعات دقیق و جامعی از واریس، علل ایجاد آن، علائم و روش های درمان قطعی هستید این مقاله را با کلینیک شریان تا انتها همراه باشید.
واریس چیست؟
واریس، رگ‌های سطحی پا که در بافت چربی زیرپوستی قرار دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این رگ‌های سطحی از سیستم وریدی عمقی که در عمق و موازی با شریان‌ها و اعصاب قرار دارد، متفاوت است. رگ سطحی کیسه‌ای شکل و پر پیچ‌وخم به عنوان واریس شناخته می‌شود. این رگ‌ها به دلیل اختلال در عملکرد دریچه های وریدی به وجود می‌آیند. وظیفه ی دریچه های وریدی انتقال خون به سمت قلب است؛ زمانی که این دریچه ها عملکرد درستی نداشته باشند، خون در رگ‌ها جمع شده و باعث ایجاد تورم و برجستگی آنها می‌شود. واریس‌ها عموماً به رنگ آبی یا بنفش ظاهر می‌شوند و احساس درد و سنگینی را در پاها ایجاد می کنند.
انواع واریس
رگ های واریسی با توجه به‌شدت و عمق آنها در پوست به سه دسته ی زیر تقسیم می‌شوند:
- واریس طنابی: رگ های بزرگ و برجسته که معمولاً در سطح پوست دیده می‌شوند.
- واریس عنکبوتی: رگ های کوچک و نازکی که به صورت شبکه‌ای در زیر پوست نمایان هستند.
- واریس عمقی: رگ‌هایی که در عمق بیشتری دچار اختلال می‌شوند و عوارض جدی‌تری را با خود به همراه دارند.
علل ایجاد واریس
بر اساس عوامل ایجادکننده رگ های واریسی به دو نوع دسته بندی می‌شوند:
واریس اولیه
واریس‌های اولیه به دلیل ضعف ژنتیکی وریدها ایجاد می‌شود که با عوامل تشدیدکننده‌ای مانند چاقی، بارداری، مشاغل ایستاده طولانی مدت یا نارسایی قلبی راست تسهیل می‌شود. همچنین، استعداد ژنتیکی نیز به عنوان یکی از دلایل مهم می باشد.
واریس ثانویه
در اثر انسداد وریدهای عمقی پا، مثلاً توسط ترومبوز وریدی، ایجاد می‌شود که منجر به اختلال در جریان خون، افزایش فشار وریدی و نارسایی دریچه‌های وریدی می‌شود.
علائم واریس
این بیماری می‌تواند همیشه با علائم واضحی همراه نباشد، اما برخی از شایع ترین نشانه های آن عبارت‌اند از:
- رگ های برجسته و پیچ‌خورده به رنگ‌های آبی و بنفش
- احساس خستگی در پاها
- خارج در اطراف رگ های واریسی
- درد و سوزش در ناحیه Affected
- تورم در پاها، خصوصاً مچ پا
- گرفتگی عضلانی، به‌ویژه در شب
در موارد شدید، بیماری واریس می‌تواند عوارضی چون زخم پوستی، لخته‌شدن خون یا ترومبوفلبیت داشته باشد به همین دلیل تشخیص به هنگام و درمان مناسب آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
روش های تشخیص
برای بررسی و تشخیص ابتدا پزشک پرونده پزشکی شما را ارزیابی کرده و معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد، در صورت نیاز از روش های تشخیصی پیشرفته مانند موارد زیر استفاده می‌شود:
- سونوگرافی داپلر : روش غیرتهاجمی که به بررسی جریان خون در رگ‌ها و شناسایی اختلالات می‌پردازد سونوگرافی داپلر می گویند.
- فلبوگرافی: یک نوع تصویربرداری که با تزریق ماده حاحب انجام می‌شود و ساختار رگ‌ها را نشان می‌دهد.
روش های پیشگیری از واریس
درست است که نمی‌توان به طور کامل از بیماری عروقی مانند واریس پیشگیری کرد؛ اما با پرهیز و رعایت برخی موارد می‌توان خطر ابتلا به آن را کاهش داد:
- انجام فعالیت های ورزشی به طور منظم و روزانه مثل پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری جهت بهبود جریان خون
- رعایت رژیم غذایی مناسب برای حفظ تعادل وزن و کاهش فشار بر رگ‌ها.
- در روز سعی کنید چند مرتبه پاهای خود را به سمت بالا نگه دارید
- از ایستادن یا نشستن های طولانی مدت پرهیز کنید.
- استفاده کردن از کفش های مناسب و راحت
درمان های واریس
امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی و توسعه فناوری های نوین، روش های متعدد و مؤثری برای درمان واریس وجود دارد که بسته به شدت بیماری و شرایط متفاوت است، برخی از این روش ها عبارت‌اند از:
درمان های بدون جراحی
1.جوراب های واریس
جوراب های فشاری بر کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت واریس تأثیرگذار هستند.
2.ابلیشن لیزر درون وریدی
در روش لیزر درون وریدی با استفاده از لیزر، دمای دیواره رگ‌ها افزایش یافته و در نهایت آن رگ از بین می رود.
3.اسکلروتراپی
در اسکلروتراپی با تزریق ماده ای به رگ ها باعث بسته‌شدن رگ های واریسی کوچک و عنکبوتی می‌شود.
درمان های جراحی
1.فلبکتومی
جراحی رگ های واریسی از طریق برش های کوچک
2.لیگاسیون و استریپینگ
عمل برش و بستن یکی دیگر از روش های تهاجمی جهت درمان این بیماری است.
در میان این روش ها، روش های کم تهاجمی مانند لیزر درون وریدی EVLA و اسکلروتراپی به دلیل تأثیر بالا و دوره نقاهت کوتاه، بسیار محبوب هستند، کلینیک شریان آماده ی ارائه این خدمات به شما عزیزان می‌باشد.
نتیجه گیری
در افراد سالم، معمولاً خون از طریق انقباض عضلات از پاها به قلب بازگردانده می‌شود، در حالی که دریچه‌های وریدی از بازگشت خون به دلیل جاذبه جلوگیری می‌کنند.
در بیماران مبتلا به واریس، دریچه‌های وریدهای سطحی به خوبی بسته نمی‌شوند، به طوری که خون از وریدهای سطحی به سیستم وریدی عمقی بازمی‌گردد (به اصطلاح نارسایی). این امر منجر به بارگذاری حجم و گشاد شدن وریدهای عمقی شده و در نتیجه دریچه‌های وریدهای عمقی نیز ناکارآمد می‌شوند. این مسئله باعث افزایش فشار در سیستم وریدی و ایجاد زخم‌ها (به اصطلاح زخم‌های وریدی) می‌شود.
در نتیجه پیشگیری و درمان مناسب بسیار مهم است اگر شما با علائم واریس مواجه هستید حتماً در اسرع وقت از متخصصین مجرب کلینیک شریان راهنمایی و مشاوره بگیرید. سلامت عروق خود را از شریان بخواهید.